Η Ικαρία λόγω ορεινής μορφολογίας και σύνθετης γεωλογικής δομής, παρουσιάζει πλήθος σπηλαίων, τα οποία συχνά παρουσιάζουν αρχαιολογικό ενδιαφέρον και συνδέονται με κάποια τοπική παράδοση. Έχουν καταγραφεί πάνω από 37 σπήλαια και σπηλαιοβάραθρα και κανένα από αυτά δεν είναι αξιοποιημένο και επισκέψιμο και τα περισσότερα από αυτά είναι απροσπέλαστα και μη ασφαλή για τον επισκέπτη. Γενικότερα, δεν έχουν γίνει εντατικές σπηλαιολογικές έρευνες στην Ικαρία, κάτι που θα συνέβαλλε σημαντικά στην ακριβή καταγραφή του περιβάλλοντος και της ιστορίας του νησιού.
Σπήλαιο Ιερό
Σε Φάρος
Βρίσκεται στην περιοχή Φάρος, μετά το αεροδρόμιο, πηγαίνοντας προς τον Πύργο του Δρακάνου, στο ομώνυμο όρμο Ιερού. Σύμφωνα με την παράδοση, το σπήλαιο θεωρείται ότι αποτελεί τον τόπο ανατροφής και λατρείας του θεού Διονύσου, ο οποίος γεννήθηκε στο γειτονικό όρος Δράκανο. Αριστερά κοντά στον όρμο Ιερό, υπάρχει μια ταμπέλα που δείχνει την κατεύθυνση.
Τα απομεινάρια ενός λιθόστρωτου δρόμου οδηγούν τον επισκέπτη από τον όρμο προς το σπήλαιο. To μήκος του σπηλαίου είναι περίπου 17 μέτρα και η οροφή του έχει καταπέσει. Τόσο μέσα στο σπήλαιο, όσο και έξω στον όρμο, έχουν βρεθεί θραύσματα αγγείων, αμφορέων και νομίσματα, διαφόρων περιόδων, κυρίως ελληνιστικών χρόνων και ελληνορωμαϊκής περιόδου. Δεν είναι οργανωμένο και δεν υπάρχει ξενάγηση. Μπορεί να πάει κάποιος επισκέπτης μόνος του μόνο με δική του ευθύνη, αλλά και με ειδικό εξοπλισμό, και κατόπιν ειδικής άδειας.
Τα απομεινάρια ενός λιθόστρωτου δρόμου οδηγούν τον επισκέπτη από τον όρμο προς το σπήλαιο. To μήκος του σπηλαίου είναι περίπου 17 μέτρα και η οροφή του έχει καταπέσει. Τόσο μέσα στο σπήλαιο, όσο και έξω στον όρμο, έχουν βρεθεί θραύσματα αγγείων, αμφορέων και νομίσματα, διαφόρων περιόδων, κυρίως ελληνιστικών χρόνων και ελληνορωμαϊκής περιόδου. Δεν είναι οργανωμένο και δεν υπάρχει ξενάγηση. Μπορεί να πάει κάποιος επισκέπτης μόνος του μόνο με δική του ευθύνη, αλλά και με ειδικό εξοπλισμό, και κατόπιν ειδικής άδειας.
Σπήλαιο Ραός Χούτρα
Σε Πετροπούλι
Βρίσκεται δυτικά του χωριού Πετροπούλι, ανάμεσα στο χωριό και την περιοχή Αρνοπέζα, στο βόρειο τμήμα του νησιού.
'Όπως τα περισσότερα σπήλαια έχει συνδεθεί από πολύ παλιά με θρύλους. Σήμερα σώζονται σε αρκετά καλή κατάσταση κάποιοι σταλαγμίτες και εντυπωσιακός διάκοσμος. Στο σπήλαιο δεν έχουν γίνει εκτεταμένες αρχαιολογικές και σπηλαιολογικές μελέτες. Δεν είναι οργανωμένο και δεν γίνεται ξενάγηση. Μπορεί να πάει κάποιος μόνο με δική του ευθύνη, αλλά χρειάζεται και ειδικό εξοπλισμό.
'Όπως τα περισσότερα σπήλαια έχει συνδεθεί από πολύ παλιά με θρύλους. Σήμερα σώζονται σε αρκετά καλή κατάσταση κάποιοι σταλαγμίτες και εντυπωσιακός διάκοσμος. Στο σπήλαιο δεν έχουν γίνει εκτεταμένες αρχαιολογικές και σπηλαιολογικές μελέτες. Δεν είναι οργανωμένο και δεν γίνεται ξενάγηση. Μπορεί να πάει κάποιος μόνο με δική του ευθύνη, αλλά χρειάζεται και ειδικό εξοπλισμό.
Σπήλαιο της Χάλαρης ή Παραθύρι
Σε Χρυσόστομο
Βρίσκεται δυτικά του χειμάρρου Χάλαρη, κοντά στο χωριό Χρυσόστομος στο νότιο μέρος του νησιού, λίγα μέτρα από την κοίτη του χειμάρρου και κοντά σε πηγές νερού. Ανακαλύφθηκε το 1930 από τον ιερέα του χωριού.
Η είσοδος του έχει κατεύθυνση ΝΔ, πλάτος 0,50μ. και ύψος 0,55μ. και βρίσκεται 4 μέτρα πάνω από την επιφάνεια του εδάφους, σε έναν απότομο κρημνό. Η σπηλιά αποτελείται από δύο τμήματα: την είσοδο και την κύρια αίθουσα. Για να μπει κάποιος στην αίθουσα, θα πρέπει να μπει έρποντας σε ένα στενό διάδρομο. Προχωρώντας ακόμα πιο βαθιά συναντάει κανείς μια αίθουσα, σε σχήμα ωοειδές, με ύψος 14 μέτρα, με πολύχρωμους σταλακτίτες και σταλαγμίτες.
Τόσο στην κύρια αίθουσα, όσο και στην είσοδό της, έχουν βρεθεί θραύσματα αγγείων και οστά, με πλούσιο αρχαιολογικό και παλαιοντολογικό ενδιαφέρον. Σύμφωνα με μελέτες τα οστά ανήκουν σε ελάφια γίγαντες και νάνους, αίγες και ανθρώπους. Η χρονολόγησή τους, δείχνει ότι τα ευρήματα αυτά ανήκουν στη Νεολιθική περίοδο.
Το σπήλαιο αυτό παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και αξίζει να επισκεφθεί κάποιος αυτό και τον περιβάλλοντα χώρο του εξωτερικά. Ωστόσο, μπορεί να πάει κάποιος μόνο με δική του ευθύνη και ειδικό εξοπλισμό καθ' ότι υπάρχει κίνδυνος και κατόπιν ειδικής άδειας.
Σε Χρυσόστομο
Βρίσκεται δυτικά του χειμάρρου Χάλαρη, κοντά στο χωριό Χρυσόστομος στο νότιο μέρος του νησιού, λίγα μέτρα από την κοίτη του χειμάρρου και κοντά σε πηγές νερού. Ανακαλύφθηκε το 1930 από τον ιερέα του χωριού.
Η είσοδος του έχει κατεύθυνση ΝΔ, πλάτος 0,50μ. και ύψος 0,55μ. και βρίσκεται 4 μέτρα πάνω από την επιφάνεια του εδάφους, σε έναν απότομο κρημνό. Η σπηλιά αποτελείται από δύο τμήματα: την είσοδο και την κύρια αίθουσα. Για να μπει κάποιος στην αίθουσα, θα πρέπει να μπει έρποντας σε ένα στενό διάδρομο. Προχωρώντας ακόμα πιο βαθιά συναντάει κανείς μια αίθουσα, σε σχήμα ωοειδές, με ύψος 14 μέτρα, με πολύχρωμους σταλακτίτες και σταλαγμίτες.
Τόσο στην κύρια αίθουσα, όσο και στην είσοδό της, έχουν βρεθεί θραύσματα αγγείων και οστά, με πλούσιο αρχαιολογικό και παλαιοντολογικό ενδιαφέρον. Σύμφωνα με μελέτες τα οστά ανήκουν σε ελάφια γίγαντες και νάνους, αίγες και ανθρώπους. Η χρονολόγησή τους, δείχνει ότι τα ευρήματα αυτά ανήκουν στη Νεολιθική περίοδο.
Το σπήλαιο αυτό παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και αξίζει να επισκεφθεί κάποιος αυτό και τον περιβάλλοντα χώρο του εξωτερικά. Ωστόσο, μπορεί να πάει κάποιος μόνο με δική του ευθύνη και ειδικό εξοπλισμό καθ' ότι υπάρχει κίνδυνος και κατόπιν ειδικής άδειας.