Η Ικαρία αποτελεί τον απόλυτο γαστρονομικό τουριστικό προορισμό! Εδώ θα ανακαλύψετε συνταγές και φαγητά με ιστορία αιώνων!Θα μάθετε με τί τρέφονται οι ντόπιοι Ικαριώτες και ζουν πολύ, είναι υγιείς και πάντα με κέφι για γλέντι! Η γαστρονομία του νησιού, είναι βασικό στοιχείο του ιδιαίτερου πολιτισμού του και συνυφασμένο με την ιστορία του τόπου και τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας. Είναι η επικοινωνία των Ικαριωτών με τον κόσμο, μέσα από ένα μοναδικό ταξίδι γεύσεων!
Η διατροφική παράδοση στην Ικαρία συνδυάζει το γευστικό αποτέλεσμα, με την υψηλή διατροφική αξία που χαρίζουν απόλαυση, υγεία και μακροζωία.
Τα μυστικά της Ικαριώτικης κουζίνας
Ο Πράμνειος Οίνος! Το κρασί του θεού Διονύσου! Κάθε επισκέπτης του νησιού πρέπει να δοκιμάσει καριώτικο κρασί. Σίγουρα θα μαγευτεί και δε θα θέλει να φύγει από την Ικαρία.
Η Ικαρία φημίζεται για το δυνατό κόκκινο κρασί της με τις ευεργετικές του ιδιότητες, γνωστές από τη μυθολογία. Έτσι, το όνομά του, ‘Πράμνειος οίνος’ συνδέεται με τη λατρεία του θεού Διονύσου. Εξάλλου, σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Διόνυσος γεννήθηκε στην Ικαρία και συγκεκριμένα σε μια σπηλιά κοντά στο Δράκανο. Κατά την αρχαιότητα, το όνομα ‘Πράμνειος’ προέρχεται από τις λέξεις "πραΰνει το μένος", ενώ σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, υπήρχε ένα όρος στην Ικαρία, η Πράμνη, όπου καλλιεργούνταν αμπέλια ("πραμνία άμπελος"), από τα οποία προέρχεται ο πράμνειος οίνος. Σύμφωνα, με μεταγενέστερες έρευνες, το όνομα προέρχεται από τον Πράμνο, την οροσειρά που σήμερα καλείται Αθέρας.
Γνωστό, είναι από τον Όμηρο και ο Κυκεών, ένα ιδιαίτερο μαγικό κοκτέιλ, φιαγμένο από πράμνειο οίνο, τυρί ντόπιο και κριθαράλευρο. Το κοκτέιλ αυτό, είχε την ιδιότητα να γιατρεύει και να δίνει δύναμη στους πολεμιστές. Από την αρχαιότητα και τους μετέπειτα ιστορικούς χρόνους, η αμπελουργική ζώνη της Ικαρίας, βρισκόταν κοντά στην πόλη Οινόη και στα ορεινά του νησιού,την περιοχή του Κοσκινά, αλλά και σε άλλες περιοχές, όπως Μαγγανίτης, Κουμαρό, Κάμπα, Λαγκάδα κτλ.
Ο Πράμνειος οίνος είναι κρασί μαύρου - ερυθρού χρώματος, ξηρός και φτάνει με φυσικό τρόπο πολύ υψηλούς αλκοολικούς βαθμούς άνω των 16, κάτι που το καθιστά ιδιαίτερα δυνατό. Είναι ελάχιστα μέρη σε όλο τον κόσμο, που παρουσιάζουν αυτό το φαινόμενο. Σήμερα, στην Ικαρία, συναντάμε αμπελώνες κυρίως, στις περιοχές Ευδήλου, Ραχών και Προεσπέρας. Μπορείτε να γευτείτε όλες τις ποικιλίες του καριώτικου κρασιού και να μάθετε από κοντά τα μυστικά παραγωγής του, στα 4 οργανωμένα οινοποιεία που υπάρχουν στο νησί.
Η πρώτη επίσημη καταγραφή για την ιδιαιτερότητα του Ικαριώτικου αμπελιού, ήταν στις 3/2/1970, με απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας, οπότε και επιτράπηκε η καλιέργεια της ποικιλίας ‘Φωκιανό’στην Ικαρία. Τον Ιούνιο του 2006, χαρακτηρίστηκε από το κράτος, ως "Τοπικός Οίνος",δηλαδή με ένδειξη της γεωγραφικής του προέλευσης.
Παράγονται συνολικά 12 τοπικοί οίνοι στην Ικαρία, με τις εξής ποικιλίες: φωκιανό, μπεγλέρι, αθήρι, ασύρτικο, βάφτρα και μανδηλαριά. Οι τύποι που παράγονται είναι: λευκός, ερυθρός - ξηρός, ροζέ, ημίξηρος και ημίγλυκος. Στο νησί, παράγεται και βιολογική ποικιλία κρασιού.
Συγκεκριμένα, η ποικιλία Φωκιανό, εμφανίζεται ήδη από τον 15ο μ.Χ. αιώνα και έχει συνδέσει το όνομά της με τον περίφημο Πράμνιο Οίνο. Τα σταφύλια δεν έχουν πυκνή υφή, είναι μεγάλα,κόκκινα, κωνικού σχήματος, ενώ οι ρόγες έχουν μέτριο μέγεθος και παράγεται κρασί με ιδιαίτερο άρωμα. Καλλιεργείται σε κυππελοειδές σχήμα σε πεζούλες στο νησί, σε ασβεστολιθικά και σχιστολιθικά εδάφη. Είναι ανθεκτική στην ξηρασία και ανθίζει από το Μάϊο μέχρι Σεπτέμβριο.
Καθούρα
Η Καθούρα ή Καθουρίτσα (η μικρή), αποτελεί το πιο διαδεδομένο τυρί στο νησί. Είναι άσπρο, κατσικίσιο τυρί, γνωστό ήδη από τον 17ο αιώνα. Φιάχνεται από κατσικίσιο γάλα, από ντόπια κατσίκια ελευθέρας βοσκής. Συνήθως, είναι ανάλατη, ωστόσο, υπάρχουν και ποικιλίες πιο αλμυρές και πικάντικες.
Κολοκάσι
Η γλυκοπατάτα της Ικαρίας! Το κολοκάσι, ή αλλιώς αγκινάρα της Ιερουσαλήμ, είναι ένα σπάνιο φυτό, που στην Ελλάδα, συναντάται μόνο στην Ικαρία, ενώ είναι πολύ διαδεδομένο και στην Κύπρο. Η αγκινάρα της Ιερουσαλήμ έχει διάφορα ονόματα: sunroot ή sunchoke ή earth apple ή topinambur ή κολοκάσι. Πρόκειται στην ουσία για ένα βολβό, σαν τη σελινόριζα με χοντρή καφέ ή μωβ φλούδα, σε κωνικό σχήμα. Στο εσωτερικό του είναι λευκό και αρκετά σκληρό, το οποίο μαλακώνει όταν μαγειρευτεί και έχει γλυκιά γεύση. Τα φύλλα, επίσης, τρώγονται όταν μαγειρευτούν.Το φυτό ανήκει ανήκει στην οικογένεια των Asteraceae και στο γένος του ηλίανθου. Έχει μεγάλα πράσινα φύλλα τα οποία συχνά φτάνουν 1-2 μέτρα σε μήκος. Βγάζει κίτρινα λουλούδια, με διάμετρο 5-10 cm, ενώ οι κόνδυλοί της έχουν μήκος 7,5 έως 10 cm και πάχος 3 έως 5 cm. Το κολοκάσι ευδοκιμεί σε υγρά και ζεστά κλίματα και καλλιεργείται περίπου για 14 μήνες μέσα στο χώμα. Διατίθεται από τον Οκτώβριο μέχρι το Μάρτιο.
Στην Ικαρία, φυτρώνει κοντά στις ρεματιές και είναι πιο διαδεδομένο στην περιοχή των Ραχών, στο Μαγγανίτη και στους Βρακάδες. Ιστορικά, θεωρείται ότι το κολοκάσι βοήθησε σημαντικά στην επιβίωση των ντόπιων από την πείνα, κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκόσμιου Πολέμου.
Σε καμία περίπτωση, δεν πρέπει να καταναλώνεται ωμά, γιατί περιέχουν τοξικές ουσίες, οι οποίες καταστρέφονται μόνο κατά το μαγείρεμα. Έχει μεγάλη διατροφική αξία και είναι πλούσιο σε βιταμίνες, μαγνήσιο, φώσφορο, κάλιο και είναι πολύ καλή πηγή σιδήρου και πρωτεϊνών. Περιέχει πρεβιοτικές ίνες και είναι πολύ πλούσια σε ινουλίνη. Έχει υψηλά επίπεδα φρουκτόζης, το καθιστούν μια ελκυστική εναλλακτική λύση για σακχαρόζη για τους διαβητικούς. Έτσι, είναι πολύ ευεργετικό για την υγεία και αρκετά εύπεπτο.
Μέλι
Το μέλι της Ικαρίας, γνωστό στους ντόπιους και ως ‘άναμα’, είναι από τα καλύτερα σε ποιότητα στην Ελλάδα. Παράγεται από ένα θάμνο, το ρείκι και έχει μια πηχτή υφή, σε αντίθεση με όλα τα άλλα μέλια. Υπάρχουν αρκετοί παραγωγοί σε όλο το νησί, υπάρχει και Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός, που ιδρύθηκε το 1988 από τους μελισσοκόμους της ευρύτερης περιοχής των Ραχών.Αυτό το μέλι της Ικαρίας, έχει γίνει ξακουστό διεθνώς, για τις ευργετικές του ιδιότητες, που χαρίζουν μακροζωία. Υπάρχουν, επίσης και άλλες ποικιλίες που παράγονται στο νησί, από πεύκο, θυμάρι, σμύρο και διάφορα αγριολούλουδα. Το μέλι που παράγεται, καταναλώνεται ως μαγειρικό προϊόν, στη ζαχαροπλαστική, αλλά χρησιμοποιείται και ως προϊόν ομορφιάς.
Βότανα
Η Ικαριακή γη έχει να προσφέρει ποικιλία βοτάνων, γνωστά για το μεθυστικό τους άρωμα και τη γεύση τους. Πάνω στα βουνά, αλλά και στους κήπους, μπορεί να βρεί άφθονα: ρίγανη, θυμάρι, φασκόμηλο, χαμομήλι, φλισκούνι, ρείκι, δενδρολίβανο, δυόσμο,μάραθο, μέντα, βαλσαμόχορτο. Τα διάφορα αυτά βότανα χρησιμοποιούνται, εκτός από τη μαγειρική και για φαρμακευτικούς σκοπούς και χαρίζουν μακρά και καλή ζωή στους Ικαριώτες.
Η διατροφική παράδοση στην Ικαρία συνδυάζει το γευστικό αποτέλεσμα, με την υψηλή διατροφική αξία που χαρίζουν απόλαυση, υγεία και μακροζωία.
Τα μυστικά της Ικαριώτικης κουζίνας
- τα μοναδικής ποιότητας προϊόντα της Ικαριακής γης, με κυρίαρχα τα βότανα, το ελαιόλαδο, το τυρί και το κατσίκι
- το διάσημο δυνατό κόκκινο κρασί
- η οικογένεια και οι φίλοι που μαζεύονται γύρω από το τραπέζι και μοιράζονται ένα γεύμα
Ο Πράμνειος Οίνος! Το κρασί του θεού Διονύσου! Κάθε επισκέπτης του νησιού πρέπει να δοκιμάσει καριώτικο κρασί. Σίγουρα θα μαγευτεί και δε θα θέλει να φύγει από την Ικαρία.
Η Ικαρία φημίζεται για το δυνατό κόκκινο κρασί της με τις ευεργετικές του ιδιότητες, γνωστές από τη μυθολογία. Έτσι, το όνομά του, ‘Πράμνειος οίνος’ συνδέεται με τη λατρεία του θεού Διονύσου. Εξάλλου, σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Διόνυσος γεννήθηκε στην Ικαρία και συγκεκριμένα σε μια σπηλιά κοντά στο Δράκανο. Κατά την αρχαιότητα, το όνομα ‘Πράμνειος’ προέρχεται από τις λέξεις "πραΰνει το μένος", ενώ σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, υπήρχε ένα όρος στην Ικαρία, η Πράμνη, όπου καλλιεργούνταν αμπέλια ("πραμνία άμπελος"), από τα οποία προέρχεται ο πράμνειος οίνος. Σύμφωνα, με μεταγενέστερες έρευνες, το όνομα προέρχεται από τον Πράμνο, την οροσειρά που σήμερα καλείται Αθέρας.
Γνωστό, είναι από τον Όμηρο και ο Κυκεών, ένα ιδιαίτερο μαγικό κοκτέιλ, φιαγμένο από πράμνειο οίνο, τυρί ντόπιο και κριθαράλευρο. Το κοκτέιλ αυτό, είχε την ιδιότητα να γιατρεύει και να δίνει δύναμη στους πολεμιστές. Από την αρχαιότητα και τους μετέπειτα ιστορικούς χρόνους, η αμπελουργική ζώνη της Ικαρίας, βρισκόταν κοντά στην πόλη Οινόη και στα ορεινά του νησιού,την περιοχή του Κοσκινά, αλλά και σε άλλες περιοχές, όπως Μαγγανίτης, Κουμαρό, Κάμπα, Λαγκάδα κτλ.
Ο Πράμνειος οίνος είναι κρασί μαύρου - ερυθρού χρώματος, ξηρός και φτάνει με φυσικό τρόπο πολύ υψηλούς αλκοολικούς βαθμούς άνω των 16, κάτι που το καθιστά ιδιαίτερα δυνατό. Είναι ελάχιστα μέρη σε όλο τον κόσμο, που παρουσιάζουν αυτό το φαινόμενο. Σήμερα, στην Ικαρία, συναντάμε αμπελώνες κυρίως, στις περιοχές Ευδήλου, Ραχών και Προεσπέρας. Μπορείτε να γευτείτε όλες τις ποικιλίες του καριώτικου κρασιού και να μάθετε από κοντά τα μυστικά παραγωγής του, στα 4 οργανωμένα οινοποιεία που υπάρχουν στο νησί.
Η πρώτη επίσημη καταγραφή για την ιδιαιτερότητα του Ικαριώτικου αμπελιού, ήταν στις 3/2/1970, με απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας, οπότε και επιτράπηκε η καλιέργεια της ποικιλίας ‘Φωκιανό’στην Ικαρία. Τον Ιούνιο του 2006, χαρακτηρίστηκε από το κράτος, ως "Τοπικός Οίνος",δηλαδή με ένδειξη της γεωγραφικής του προέλευσης.
Παράγονται συνολικά 12 τοπικοί οίνοι στην Ικαρία, με τις εξής ποικιλίες: φωκιανό, μπεγλέρι, αθήρι, ασύρτικο, βάφτρα και μανδηλαριά. Οι τύποι που παράγονται είναι: λευκός, ερυθρός - ξηρός, ροζέ, ημίξηρος και ημίγλυκος. Στο νησί, παράγεται και βιολογική ποικιλία κρασιού.
Συγκεκριμένα, η ποικιλία Φωκιανό, εμφανίζεται ήδη από τον 15ο μ.Χ. αιώνα και έχει συνδέσει το όνομά της με τον περίφημο Πράμνιο Οίνο. Τα σταφύλια δεν έχουν πυκνή υφή, είναι μεγάλα,κόκκινα, κωνικού σχήματος, ενώ οι ρόγες έχουν μέτριο μέγεθος και παράγεται κρασί με ιδιαίτερο άρωμα. Καλλιεργείται σε κυππελοειδές σχήμα σε πεζούλες στο νησί, σε ασβεστολιθικά και σχιστολιθικά εδάφη. Είναι ανθεκτική στην ξηρασία και ανθίζει από το Μάϊο μέχρι Σεπτέμβριο.
Καθούρα
Η Καθούρα ή Καθουρίτσα (η μικρή), αποτελεί το πιο διαδεδομένο τυρί στο νησί. Είναι άσπρο, κατσικίσιο τυρί, γνωστό ήδη από τον 17ο αιώνα. Φιάχνεται από κατσικίσιο γάλα, από ντόπια κατσίκια ελευθέρας βοσκής. Συνήθως, είναι ανάλατη, ωστόσο, υπάρχουν και ποικιλίες πιο αλμυρές και πικάντικες.
Κολοκάσι
Η γλυκοπατάτα της Ικαρίας! Το κολοκάσι, ή αλλιώς αγκινάρα της Ιερουσαλήμ, είναι ένα σπάνιο φυτό, που στην Ελλάδα, συναντάται μόνο στην Ικαρία, ενώ είναι πολύ διαδεδομένο και στην Κύπρο. Η αγκινάρα της Ιερουσαλήμ έχει διάφορα ονόματα: sunroot ή sunchoke ή earth apple ή topinambur ή κολοκάσι. Πρόκειται στην ουσία για ένα βολβό, σαν τη σελινόριζα με χοντρή καφέ ή μωβ φλούδα, σε κωνικό σχήμα. Στο εσωτερικό του είναι λευκό και αρκετά σκληρό, το οποίο μαλακώνει όταν μαγειρευτεί και έχει γλυκιά γεύση. Τα φύλλα, επίσης, τρώγονται όταν μαγειρευτούν.Το φυτό ανήκει ανήκει στην οικογένεια των Asteraceae και στο γένος του ηλίανθου. Έχει μεγάλα πράσινα φύλλα τα οποία συχνά φτάνουν 1-2 μέτρα σε μήκος. Βγάζει κίτρινα λουλούδια, με διάμετρο 5-10 cm, ενώ οι κόνδυλοί της έχουν μήκος 7,5 έως 10 cm και πάχος 3 έως 5 cm. Το κολοκάσι ευδοκιμεί σε υγρά και ζεστά κλίματα και καλλιεργείται περίπου για 14 μήνες μέσα στο χώμα. Διατίθεται από τον Οκτώβριο μέχρι το Μάρτιο.
Στην Ικαρία, φυτρώνει κοντά στις ρεματιές και είναι πιο διαδεδομένο στην περιοχή των Ραχών, στο Μαγγανίτη και στους Βρακάδες. Ιστορικά, θεωρείται ότι το κολοκάσι βοήθησε σημαντικά στην επιβίωση των ντόπιων από την πείνα, κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκόσμιου Πολέμου.
Σε καμία περίπτωση, δεν πρέπει να καταναλώνεται ωμά, γιατί περιέχουν τοξικές ουσίες, οι οποίες καταστρέφονται μόνο κατά το μαγείρεμα. Έχει μεγάλη διατροφική αξία και είναι πλούσιο σε βιταμίνες, μαγνήσιο, φώσφορο, κάλιο και είναι πολύ καλή πηγή σιδήρου και πρωτεϊνών. Περιέχει πρεβιοτικές ίνες και είναι πολύ πλούσια σε ινουλίνη. Έχει υψηλά επίπεδα φρουκτόζης, το καθιστούν μια ελκυστική εναλλακτική λύση για σακχαρόζη για τους διαβητικούς. Έτσι, είναι πολύ ευεργετικό για την υγεία και αρκετά εύπεπτο.
Μέλι
Το μέλι της Ικαρίας, γνωστό στους ντόπιους και ως ‘άναμα’, είναι από τα καλύτερα σε ποιότητα στην Ελλάδα. Παράγεται από ένα θάμνο, το ρείκι και έχει μια πηχτή υφή, σε αντίθεση με όλα τα άλλα μέλια. Υπάρχουν αρκετοί παραγωγοί σε όλο το νησί, υπάρχει και Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός, που ιδρύθηκε το 1988 από τους μελισσοκόμους της ευρύτερης περιοχής των Ραχών.Αυτό το μέλι της Ικαρίας, έχει γίνει ξακουστό διεθνώς, για τις ευργετικές του ιδιότητες, που χαρίζουν μακροζωία. Υπάρχουν, επίσης και άλλες ποικιλίες που παράγονται στο νησί, από πεύκο, θυμάρι, σμύρο και διάφορα αγριολούλουδα. Το μέλι που παράγεται, καταναλώνεται ως μαγειρικό προϊόν, στη ζαχαροπλαστική, αλλά χρησιμοποιείται και ως προϊόν ομορφιάς.
Βότανα
Η Ικαριακή γη έχει να προσφέρει ποικιλία βοτάνων, γνωστά για το μεθυστικό τους άρωμα και τη γεύση τους. Πάνω στα βουνά, αλλά και στους κήπους, μπορεί να βρεί άφθονα: ρίγανη, θυμάρι, φασκόμηλο, χαμομήλι, φλισκούνι, ρείκι, δενδρολίβανο, δυόσμο,μάραθο, μέντα, βαλσαμόχορτο. Τα διάφορα αυτά βότανα χρησιμοποιούνται, εκτός από τη μαγειρική και για φαρμακευτικούς σκοπούς και χαρίζουν μακρά και καλή ζωή στους Ικαριώτες.