Κάμπος
Ένα παραθαλάσσιο χωριό, αμφιθεατρικά χτισμένο, με διάσπαρτα σπίτια και με το χαρακτηριστικό γήπεδο ποδοσφαίρου 5 χ 5 ακριβώς πάνω απ' τη θάλασσα. Το όνομά του υποδηλώνει ότι πρόκειται για μια πεδιάδα εύφορη, με πολλά νερά. Υπέροχη θέα, καταπράσινος τόπος. Στη σημερινή περιοχή που εκτείνεται το χωριό, βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας πρωτεύουσας του νησιού, Οινόη. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το αρχαιολογικό μουσείο και την εκκλησία της Αγίας Ειρήνης του χωριού.
Καραβόσταμο
Το Καραβόσταμο είναι ένα παραθαλάσσιο χωριό της Βόρειας Ικαρίας. Καλείται και «Καραβοστάσι», διότι αποτελούσε σημαντικό αγκυροβόλιο των πλοίων στο νησί. Από τα μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα χωριά της Ικαρίας, με πάνω από 400 κατοίκους. Το χωριό περιτριγυρίζεται από πλούσια βλάστηση και τρεχούμενα νερά, με δεσπόζουσα την πηγή «Κάλικα». Το πανηγύρι του χωριού διεξάγεται κάθε χρόνο στις 17 Αυγούστου.
Έχει έντονα πολιτιστικά στοιχεία και οι κάτοικοι διατηρούν ακόμα και σήμερα, ορισμένες παραδόσεις από την καθημερινότητα. Τέτοια είναι η ξήρανση των σύκων στον ήλιο, η παραγωγή και αποθήκευση κρεμμυδιού, καθώς και η παραγωγή ξηρών καρπών. Στο χωριό, επίσης, διατηρείται ένα "Καμίνι", όπου παράγεται κάρβουνο, ένας από τους λίγους που λειτουργούν ακόμα στην Ικαρία, η οποία ήταν γνωστή στο παρελθόν για την παραγωγή κάρβουνου στο Αιγαίο.
Το χωριό διατηρεί αρκετούς παλιούς νερόμυλους, που συνεχίζουν να χρησιμοποιούν οι ντόπιοι ακόμα και σήμερα. Τέτοιοι νερόμυλοι μπορούν να βρεθούν στο φαράγγι του ποταμού Άρη, μέσα σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον που γοητεύει.
Έχει έντονα πολιτιστικά στοιχεία και οι κάτοικοι διατηρούν ακόμα και σήμερα, ορισμένες παραδόσεις από την καθημερινότητα. Τέτοια είναι η ξήρανση των σύκων στον ήλιο, η παραγωγή και αποθήκευση κρεμμυδιού, καθώς και η παραγωγή ξηρών καρπών. Στο χωριό, επίσης, διατηρείται ένα "Καμίνι", όπου παράγεται κάρβουνο, ένας από τους λίγους που λειτουργούν ακόμα στην Ικαρία, η οποία ήταν γνωστή στο παρελθόν για την παραγωγή κάρβουνου στο Αιγαίο.
Το χωριό διατηρεί αρκετούς παλιούς νερόμυλους, που συνεχίζουν να χρησιμοποιούν οι ντόπιοι ακόμα και σήμερα. Τέτοιοι νερόμυλοι μπορούν να βρεθούν στο φαράγγι του ποταμού Άρη, μέσα σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον που γοητεύει.
Καρκινάγρι
Είναι ένα παραθαλάσσιο γραφικό ψαροχώρι που έχει έκταση από το βουνό ψηλά μέχρι τη θάλασσα. Η πρόσβαση σε αυτό γίνεται με θαλάσσια συγκοινωνία με το καΐκι που εκτελεί δρομολόγιο Καρκινάγρι - Μαγγανίτης - Άγιος Κήρυκος, και οδικώς από την Βόρεια πλευρά του νησιού, μέσω Ευδήλου. Στο δυτικότερο άκρο του χωριού βρίσκεται ο Κάβο Πάπας, με το γνωστό φάρο. Στις 26 Ιουλίου γίνεται το παραδοσιακό πανηγύρι του χωριού στην πλατεία της εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής, πολιούχο του χωριού. Το χωριό έχει πολλές τουριστικές υποδομές, όπως ενοικιαζόμενα δωμάτια, καφενεία και ταβέρνες, για όλους τους τουρίστες. Για τους λάτρεις της πεζοπορίας, η θέα από το φάρο στο ακρωτήριο Πάπας είναι μαγευτική!
Κουνιάδοι - Βρακάδες - Προεσπέρα - Λαγκάδα
Το χωριό Κουνιάδοι βρίσκεται δυτικά των Ραχών και έχει περίπου 45 κατοίκους. Το όνομά του προέρχεται από τον πρώτο οικιστή του με το όνομα "Κουνιάς". Είναι αμφιθεατρικά χτισμένο στην πλαγιά του όρους Αθέρα και τα διάσπαρτα παλιά και νέα σπίτια του χωριού διατηρούν ακόμα την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Στο χωριό δεσπόζουν, ο ναός της Αγίας Ειρήνης με τα δύο καμπαναριά, που χτίστηκε το 1958 στη θέση του παλαιότερου ναού, καθώς και το εκκλησάκι του Ιωάννη του Θεολόγου. Στο χωριό, απαντώνται και τα θεμέλια ενός ειδωλολατρικού ναού που σχετίζεται με τη λατρεία της θεάς Αρτέμιδος στο Να. Το παραδοσιακό πανηγύρι του χωριού γίνεται στις 15 Αυγούστου.
Το χωριό Βρακάδες βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα νότια από τους Κουνιάδους, διάσπορτο μέσα σε πυκνή βλάστηση. Η παραδοσιακή εικόνα του χωριού συμπληρώνεται από την κεντρική πλατεία του, τα καφενεία και το πολιτιστικό κέντρο. Στην κεντρική πλατεία του χωριού βρίσκεται το μνημείο της Ικαριώτισσας μάνας που κρατάει το παιδί της και ελπίζει στην απελευθέρωση του νησιού από τον κατακτητή. Αυτό θυμίζει πάντα στους ντόπιους τον αγώνα των Ικαριωτών για επιβίωση.
Στο χωριό, αξίζει να επισκεφτεί κανείς το Λαογραφικό του μουσείο. Το μουσείο αυτό ιδρύθηκε με πρωτοβουλία των Ικαρίων επιστημόνων της Αθήνας και περιέχει πλήθος από λαογραφικά εκθέματα, που αναδεικνύουν την ιστορία και παράδοση του νησιού, όπως παραδοσιακά οικιακά σκεύη, παλιά γεωργικά και μελισσοκομικά εργαλεία. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να εξερευνήσουν παλιά αρχεία και έγγραφα που χρονολογούνται από την επανάσταση του νησιού. Επίσης, φυλάσσονται σπουδαία εκκλησιαστικά εκθέματα από τον ναό του Προφήτη Ηλία στους Βρακάδες και τη Μονή Ευαγγελισμού Μαυριανού.
Το χωριό Προεσπέρα βρίσκεται στη δυτική Ικαρία, λίγα χιλιόμετρα βορειότερα από τους Κουνιάδους. Ετυμολογικά η λέξη ‘προ+εσπέρα’, σημαίνει ‘προς τη δύση’. Όλος ο οικισμός παρουσιάζει διάσπαρτα παλιά παραδοσιακά σπίτια. Η Κάτω Προεσπέρα είναι ένας νεόκτιστος παραθαλάσσιος οικισμός, με καινούρια σπίτια και ένα μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο. Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική των σπιτιών διατηρείται σε μεγάλο βαθμό ακόμα και σήμερα, όπως είναι τα μεγάλα πυθάρια θαμμένα στη γη, που χρησίμευαν ως αποθηκευτικοί χώροι και οι μεγάλοι φράχτες μπροστά στο σπίτι.
Ο οικισμός της Λαγκάδας βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα ορεινότερα των Βρακάδων. Η περιοχή είναι γνωστή ως τόπος επιβίωσης των Ικαριωτών, κατά τη διάρκεια του ‘αιώνα της αφάνειας’ στο νησί. Σχηματίζει μια κοιλάδα καταπράσινη, η οποία είναι πολύ εύφορη και καλλιεργήσιμη. Αποτελεί έναν ένδοξο και σημαντικό τόπο για τους Ικαριώτες, από άποψη ιστορίας και πολιτισμού. Αποτέλεσε σημαντικό οικισμό κατά τα πρώτα Βυζαντινά χρόνια και άκμασε στις αρχές του 16ου αιώνα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Ικαρίας, εγκαταστάθηκε στη Λαγκάδα, επειδή ήταν κρυμμένη από τη θάλασσα και λειτουργούσε ως φυσικό καταφύγιο από τους πειρατές, γνωστή και ως ‘Κιβωτός επιβίωσης’ για τους Ικαριώτες. Μέχρι σήμερα, διασώζονται ερείπια σπιτιών, εκκλησιών και οικισμάτων που μαρτυρούν την εποίκηση της περιοχής κατά το παρελθόν, ενώ στην κεντρική πλατεία του χωριού βρίσκεταικαι ένα μάρμαρο αφιερωμένο στους ήρωες του αγώνα.
Η Λαγκάδα είναι και αυτή, ανακηρυγμένος παραδοσιακος οικισμός, όπου εκεί οι όροι δόμησης είναι αυστηροί, προκειμένου να διατηρήσει η περιοχή αναλλοίωτο το ύφος της αρχιτεκτονικής της. Αξιοσημείωτη είναι η εκκλησία της που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, που έχει ένα ξυλόγλυπτο τέμπλο και παλιές εικόνες.
Στις 15 Αυγούστου, κάθε χρόνο διεξάγεται το παραδοσιακό πανηγύρι του χωριού, αλλά και μία σειρά από εκδηλώσεις που αποδίδουν φόρο τιμής στον αγώνα των προγόνων.
Το χωριό Κουνιάδοι βρίσκεται δυτικά των Ραχών και έχει περίπου 45 κατοίκους. Το όνομά του προέρχεται από τον πρώτο οικιστή του με το όνομα "Κουνιάς". Είναι αμφιθεατρικά χτισμένο στην πλαγιά του όρους Αθέρα και τα διάσπαρτα παλιά και νέα σπίτια του χωριού διατηρούν ακόμα την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Στο χωριό δεσπόζουν, ο ναός της Αγίας Ειρήνης με τα δύο καμπαναριά, που χτίστηκε το 1958 στη θέση του παλαιότερου ναού, καθώς και το εκκλησάκι του Ιωάννη του Θεολόγου. Στο χωριό, απαντώνται και τα θεμέλια ενός ειδωλολατρικού ναού που σχετίζεται με τη λατρεία της θεάς Αρτέμιδος στο Να. Το παραδοσιακό πανηγύρι του χωριού γίνεται στις 15 Αυγούστου.
Το χωριό Βρακάδες βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα νότια από τους Κουνιάδους, διάσπορτο μέσα σε πυκνή βλάστηση. Η παραδοσιακή εικόνα του χωριού συμπληρώνεται από την κεντρική πλατεία του, τα καφενεία και το πολιτιστικό κέντρο. Στην κεντρική πλατεία του χωριού βρίσκεται το μνημείο της Ικαριώτισσας μάνας που κρατάει το παιδί της και ελπίζει στην απελευθέρωση του νησιού από τον κατακτητή. Αυτό θυμίζει πάντα στους ντόπιους τον αγώνα των Ικαριωτών για επιβίωση.
Στο χωριό, αξίζει να επισκεφτεί κανείς το Λαογραφικό του μουσείο. Το μουσείο αυτό ιδρύθηκε με πρωτοβουλία των Ικαρίων επιστημόνων της Αθήνας και περιέχει πλήθος από λαογραφικά εκθέματα, που αναδεικνύουν την ιστορία και παράδοση του νησιού, όπως παραδοσιακά οικιακά σκεύη, παλιά γεωργικά και μελισσοκομικά εργαλεία. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να εξερευνήσουν παλιά αρχεία και έγγραφα που χρονολογούνται από την επανάσταση του νησιού. Επίσης, φυλάσσονται σπουδαία εκκλησιαστικά εκθέματα από τον ναό του Προφήτη Ηλία στους Βρακάδες και τη Μονή Ευαγγελισμού Μαυριανού.
Το χωριό Προεσπέρα βρίσκεται στη δυτική Ικαρία, λίγα χιλιόμετρα βορειότερα από τους Κουνιάδους. Ετυμολογικά η λέξη ‘προ+εσπέρα’, σημαίνει ‘προς τη δύση’. Όλος ο οικισμός παρουσιάζει διάσπαρτα παλιά παραδοσιακά σπίτια. Η Κάτω Προεσπέρα είναι ένας νεόκτιστος παραθαλάσσιος οικισμός, με καινούρια σπίτια και ένα μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο. Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική των σπιτιών διατηρείται σε μεγάλο βαθμό ακόμα και σήμερα, όπως είναι τα μεγάλα πυθάρια θαμμένα στη γη, που χρησίμευαν ως αποθηκευτικοί χώροι και οι μεγάλοι φράχτες μπροστά στο σπίτι.
Ο οικισμός της Λαγκάδας βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα ορεινότερα των Βρακάδων. Η περιοχή είναι γνωστή ως τόπος επιβίωσης των Ικαριωτών, κατά τη διάρκεια του ‘αιώνα της αφάνειας’ στο νησί. Σχηματίζει μια κοιλάδα καταπράσινη, η οποία είναι πολύ εύφορη και καλλιεργήσιμη. Αποτελεί έναν ένδοξο και σημαντικό τόπο για τους Ικαριώτες, από άποψη ιστορίας και πολιτισμού. Αποτέλεσε σημαντικό οικισμό κατά τα πρώτα Βυζαντινά χρόνια και άκμασε στις αρχές του 16ου αιώνα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Ικαρίας, εγκαταστάθηκε στη Λαγκάδα, επειδή ήταν κρυμμένη από τη θάλασσα και λειτουργούσε ως φυσικό καταφύγιο από τους πειρατές, γνωστή και ως ‘Κιβωτός επιβίωσης’ για τους Ικαριώτες. Μέχρι σήμερα, διασώζονται ερείπια σπιτιών, εκκλησιών και οικισμάτων που μαρτυρούν την εποίκηση της περιοχής κατά το παρελθόν, ενώ στην κεντρική πλατεία του χωριού βρίσκεταικαι ένα μάρμαρο αφιερωμένο στους ήρωες του αγώνα.
Η Λαγκάδα είναι και αυτή, ανακηρυγμένος παραδοσιακος οικισμός, όπου εκεί οι όροι δόμησης είναι αυστηροί, προκειμένου να διατηρήσει η περιοχή αναλλοίωτο το ύφος της αρχιτεκτονικής της. Αξιοσημείωτη είναι η εκκλησία της που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, που έχει ένα ξυλόγλυπτο τέμπλο και παλιές εικόνες.
Στις 15 Αυγούστου, κάθε χρόνο διεξάγεται το παραδοσιακό πανηγύρι του χωριού, αλλά και μία σειρά από εκδηλώσεις που αποδίδουν φόρο τιμής στον αγώνα των προγόνων.
Κουντουμάς - Τσουρέδο
Ο Κουντουμάς είναι ένα ορεινό αγροτικό χωριό πάνω από τον Άγιο Κήρυκο, με μαγευτική θέα. Με πλούσια βλάστηση, πολλά κτήματα και πολλά δέντρα, κυρίως ελιές. Εκεί, έχει την έδρα της η Πυροσβεστική Υπηρεσία στη νότια πλευρά.
Το Τσουρέδο είναι επίσης ένα ορεινό χωριό λίγα χιλιόμετρα πάνω από τον Άγιο Κήρυκο, με πλούσια φύση και πολλά παλιά σπίτια. Καταφέρνει να διατηρήσει μια εκπληκτική θέα και το τοπίο θυμίζει περασμένες εποχές. Στο Τσουρέδο βρισκόταν ένα κρυφό σχολείο, που λειτουργούσε κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Γεωργική, κυρίως, περιοχή, με μερικά διάσπαρτα σπίτια. Το όνομα του χωριού προέρχεται από το επώνυμο Τσουρής, εκ των κατοίκων που ζούσαν σε αυτό.
Το Τσουρέδο είναι επίσης ένα ορεινό χωριό λίγα χιλιόμετρα πάνω από τον Άγιο Κήρυκο, με πλούσια φύση και πολλά παλιά σπίτια. Καταφέρνει να διατηρήσει μια εκπληκτική θέα και το τοπίο θυμίζει περασμένες εποχές. Στο Τσουρέδο βρισκόταν ένα κρυφό σχολείο, που λειτουργούσε κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Γεωργική, κυρίως, περιοχή, με μερικά διάσπαρτα σπίτια. Το όνομα του χωριού προέρχεται από το επώνυμο Τσουρής, εκ των κατοίκων που ζούσαν σε αυτό.